Savunmanın, basketbolun temel bileşeni olduğu söylenmeye bile gerek yok. Potansiyel kazanma ya da kaybetme, yalnızca daha iyi hücum oynamaya değil, aynı zamanda sağlam bir savunma oyununa da bağlıdır. Savunma stratejilerinin prensipleri, düzgün bir şekilde takip edilip uygulandığında takımların zaferine yol açacak şekilde tanımlanmıştır. Hücum stratejilerine genellikle daha fazla odaklanıldığı için oyuncular, savunma prensiplerinde yeterli hakimiyet geliştiremeyebilirler. Ancak, antrenörler oyunculardan, olağanüstü hücum yapan rakiplere karşı savunma yapmalarını bekler. Bununla birlikte, bu sadece temel savunma prensipleri ve kavramları hakkında derin bir bilgiyle mümkün olabilir.
Prensipler, tuzak bölgesi, kırmızı bölge, itme noktaları, yardım tarafı “I” ve kutu baskısı gibi temel savunma kavramlarını içerir. Çünkü;
Tuzak Bölgeleri
Basketbolda saha dışı çizgileri, iç saha bölgesini (kort alanı) dış saha bölgesinden (dış kort alanı) ayıran sınır olarak kabul edilir. Bu saha dışı çizgileri, savunma takımının kararlı savunucuları olarak işlev görür. Rakipleri tuzaklamak için bu çizgilerden yararlanmak, savunma takımı tarafından uygulanan temel savunma stratejilerinden biridir. Tuzak bölgesi genellikle ikiye ayrılır: Birincil tuzak bölgesi ve İkincil tuzak bölgesi.
Birincil Tuzak Bölgesi:
Birincil tuzak bölgeleri, kortun köşelerini tanımlar. Toplamda 6 birincil tuzak bölgesi vardır, 2’si arka sahada ve 4’ü ön sahadadır. Savunmacılar, bu iki saha dışı çizgiyi rakip oyuncuları tuzaklayarak ve onları belirli bir bölgede kısıtlayarak tam anlamıyla kullanabilirler.
İkincil Tuzak Bölgesi:
İkincil tuzak bölgesi, kortun yan çizgisi ve temel çizgisi alanlarını ifade eder ve bir saha dışı çizgiyi de oyuna dahil eder. Hücum oyuncularını sürekli olarak ikincil bölgelere zorlamak, top taşıyıcılarını bir alanda tuzaklar ve onların skor yapma ve oyun oynama yeteneklerini en aza indirir.
Kırmızı Bölge
“Kırmızı bölge”, serbest atış yollarının genişliği içinde yer alır ve kortta son çizgiden temel çizgisine kadar uzanır. Bu durumda, topu “kortun ortasında tutmamak”, hücum için kısıtlı bir alan yaratır ve ayrıca savunma için yardım tarafı desteği de oluşur.
Orta Penetrasyonu:
Savunmacılar, hücum oyuncusunu kenara itmeye devam etmelidir. Hücum oyuncusunun orta alanda oyun oynaması, kolay şutlar, smaçlar ve boş üçlük şutları için pas vermek gibi sonuçlar doğurabilir, bu da savunma takımına zarar verebilir. Bu nedenle savunma, ortada oyun yapmayı kısıtlamalı ve oyuncuyu her durumda kenara yönlendirmelidir. Ancak, dribling yapan oyuncuyu kenara doğru yönlendirmek zorlaştığında, onu kırmızı alana, karşı taraftaki kenara itmek en uygun çözüm olacaktır.
İtme Noktaları
İtme noktaları, hücum alanını kısıtlamada önemli bir rol oynar. Bunlar, sahada her bir çizgi boyunca belirli noktalarda bulunan, kenar ve taç çizgileri boyunca yer alan noktalardır. İtme noktalarının tam yerleri genellikle köşeler, serbest atış çizgisi, taç çizgisi ve yarı saha çizgisi üzerindedir. Bu yaklaşım, hücum oyuncularının topu taşıyan oyuncuyu, oyun alanlarını daraltmak ve hareket kabiliyetlerini kısıtlamak için uygun itme noktalarına doğru zorlamayı amaçlar.
Oyuncu, rakibini istenilen itme noktasına yönlendiremezse, topu taşıyan oyuncuyu bir sonraki en yakın itme noktasına doğru etkileyebilir. İtme noktalarında genellikle görülen iki senaryo şunlardır:
- Top kanatta olduğunda, top taşıyıcı oyuncuyu alt bloğa, taç çizgisi itme noktasına itmek genellikle önceliklidir. Ancak, topu taşıyan oyuncu sahada orta alana yönelmeye karar verirse, driblingle oyuncuyu çemberin üstüne doğru itmek önerilir.
Top Kanatta:
Top taşıyıcı oyuncuyu alt bloğa, taç çizgisi itme noktasına itmek, top kanatta olduğunda genellikle önceliklidir. Ancak, topu taşıyan oyuncu sahada orta alana yönelmeye karar verirse, driblingle oyuncuyu çemberin üstüne doğru itmek önerilir.
Top Çember Üstünde:
Top taşıyıcı oyuncu yüksek post alanına yönelmeye çalışıyorsa, bu oyuncu köşe itme noktasına doğru itilmelidir.
Yardımcı Taraf “I”
Savunmadaki yardımcı taraf, omurga desteği gibi çalışır. İdeal olarak, top taşıyıcı oyuncu, hücumun genel oynanabilirliğini kısıtlamak amacıyla taç çizgisi “İtme Noktaları” tarafından etkilenmelidir. Bu genellikle, rakiplerinden uzak durarak savunma yapan oyuncuların faydasına olur, bu da güçlü bir arka taraf desteği yaratmaya yol açar. Bu pozisyon “Yardımcı Taraf I” olarak bilinir.
Temel kavram, driblingle top taşıyan oyuncuyu köşeye veya itme noktasına (taç çizgisi durumunda) yönlendirmek ve top dönüşünü engelleyerek, onları belirli bir bölgeye/ köşeye hapsolmaktır.
Yardımcı Taraf “I” uygulamasının olağanüstü kullanışlılığı, sahadaki verimli hücum oyununu azaltır, top kesmeleri engeller, faul yapmayı sağlar ve ribaundları artırır. Ayrıca, takım içindeki takım arkadaşları, takım kurma ve ikili savunma sayesinde, bire bir yalıtımları da ortadan kaldırır. Yardımcı Taraf “I” ayrıca hizalamaya göre ikiye ayrılır, Double “I” (Düşük/Yüksek) ve Triple “I” (Düşük/Orta/Yüksek).
Çift“I” (Düşük/Yüksek):
Posta, sahada top tarafında yer verildiğinde, Double “I” (Düşük/Yüksek) uygulanır. İki oyuncu, sırasıyla Düşük ve Yüksek pozisyonlarında konumlanarak takımı arka destekleriyle güçlendirir.
Üçlü “I” (Düşük/Orta/Yüksek):
Hücum, topun karşısındaki tarafta postu yerleştirdiğinde, Triple “I” (Düşük/Orta/Yüksek) hizalaması oluşur. Bu hizalama, Düşük, Orta ve Yüksek pozisyonlarına sahip üç oyuncuya, savunma yardımı sağlamak için olanak tanır; burada oyunculardan herhangi biri, dönüş yaparak hücumu tuzağa düşürebilir.
Yardım Tarafında Pozisyon Değiştirme (İnverting):
Yardımcı Taraf “I” pozisyonlarında, büyük bir oyuncunun “Yüksek I” pozisyonunda ve küçük bir oyuncunun “Düşük I” pozisyonunda olduğunu fark eden oyuncular, basitçe pozisyon değiştirerek bu durumu düzeltebilirler.
Kutu Baskısı
Top taşıyan oyuncuyu, köşeye veya taç çizgisine yakın itmek ve kısıtlamak genellikle takım çalışması ile gerçekleştirilir. Savunma takımının yaptığı bozulmuş baskı, top taşıyan oyuncuyu belirli bir pozisyona yönlendirir, genellikle kolayca hapsedilebilecek bir pozisyona. Takım daha sonra oyuncuları bir kutu şeklinde tuzağa düşürerek en yüksek baskıyı uygular.
Ana hücum oyuncusu, driblingle oyuncuyu itme noktalarına veya köşelere yönlendirirken, diğer oyuncular Yardımcı Taraf “I” pozisyonlarında hizalanarak topun geri dönüşünü engellerler.
Kutu Baskısı’nın dikkat çekici faydaları sadece oyuncu sayısı açısından önemli bir avantaj sağlamakla kalmaz, aynı zamanda hücumun genel oyun kabiliyetini de kısıtlar. Oluşabilecek çeşitli düzenlemeler şunlardır:
Beş’e Karşı Üç Savunma Avantajı:
Hücum posta, sahada top tarafında yer verildiğinde, 5’e karşı 3 kutu düzeni kurulur.
Beş’e Karşı İki Savunma Avantajı:
Savunma için daha büyük bir avantaj, hücum takımının zayıf tarafta konumlanması durumunda yaratılabilir. Bu durumda, hizalama 5 (taç çizgileri de sayıldığında yedi) karşı 2 olabilir.
Basketbol Savunma Kuralları Nedir? 3 Temel Kural
Savunma, belirli kriterler altında sahada uygulanabilir. Savunma kuralları, savunma stratejilerinin uygulanmasını gerektiren durumları açıklar. Savunma yapmaya çalışırken, tanımlanan kurallara uyulması gerekir, aksi takdirde genellikle oyunda faullerle sonuçlanır. Bu nedenle, savunma kurallarını anlamak, bir uzman oyuncu ve her yönüyle bir savunmacı olmadan önce öncelikli olmalıdır.
Uymanız gereken üç ana kural şunlardır: Yasal Savunma Pozisyonu, İkincil Savunmacı ve Savunma Üç Saniye Kuralı.
1. Yasal Savunma Pozisyonu Kuralı
Ulusal Kolej Atletizm Derneği’ne (NCAA) göre, oyuncu, rakibine doğrudan yüzünü dönerek ve her iki ayağını da yere koyarak yasal savunma pozisyonunda kabul edilir. Bir savunmacı yasal savunma pozisyonunu kurduğunda, LGP kuralına göre, hücum oyuncusunun, savunmacının pozisyonuna göre yön değiştirmesi ve sürekli hareket etmesi zorunludur, aksi takdirde savunmacıyla doğrudan temasa geçmesi engellenmiş olur.
Yasal savunma pozisyonunun kurulabilmesi için oyuncunun tam olarak nasıl hareket edeceği ve hangi pozisyonları alacağına dair katı kurallar tanımlanmıştır. Hücum oyuncusunun, savunmacı yasal savunma pozisyonunu kurduğunda ona dokunması, dolaylı temas kuralına girer ve bu durum faulle sonuçlanır (savunmada). Bu nedenle, savunmacının yasal savunma pozisyonunu koruyarak sağa, sola veya geriye doğru hareket etmesi ve hücum oyuncusunun yön değiştirmesi gerekmektedir.
2. İkincil Savunmacı Kuralı
İkincil savunmacı, bir hücum oyuncusunu doğrudan savunmayan, ancak birincil savunmacıya yan destek sağlayan oyuncudur. İkincil savunmacının görevi, top taşıyan oyuncuyu potaya doğru savunmaktır, ancak NBA kurallarına göre, ikincil savunmacı, pota altındayken hücum faulü çizemez. Pota altındaki yarıçap, bu kuralın ihlal edilip edilmediğini belirlemek için kullanılır.
3. Savunma Üç Saniye Kuralı
Üç saniye kuralı, bir takım oyuncusunun, topu takımının elinde tutarken, takımın faul bölgesinde 3 saniyeden fazla kalamayacağını belirtir. Hücum oyuncusu, 3 saniye boyunca pota altındaysa, bu üç saniye kuralını ihlal eder. Benzer şekilde, savunma oyuncusu, herhangi bir hücum oyuncusunu savunmadan 3 saniye veya daha fazla süre boyunca pota altında kalırsa, üç saniye ihlali sayılır. Ayrıca, sınırda bir oyuncunun 3 saniye kuralını ihlal etmesi beklenir.
Kural ihlali durumunda, top diğer takıma verilir ve top, serbest atış çizgisi uzantısındaki saha kenarından oyuna sokulur.
Basketbol Savunma Stratejileri Nedir? Savunma Taktikleri
Taktikler genellikle takımın bir oyuncusu tarafından uygulanır ve genellikle tüm takım tarafından yapılmaz. Bunlar, doğru bir şekilde gerçekleştirildiğinde savunma takımının lehine sonuçlar doğurabilecek eylemler ve pratik yaklaşımlardır.
Ana taktikler/stratejiler, kapanma (closeout), engelleme savunması (denial defense) ve çift savunma (double team) olarak sıralanabilir.
Kapanma:
Basketbolda kapanma, top savunmacısının, top taşıyan oyuncunun şutlarını engellemeye çalışması veya top taşıyan oyuncuyu zorlama penetrasyonlarından alıkoyarak aralarındaki boşluğu daraltması durumudur. Savunmacı, top taşıyan oyuncuya doğru uzun adımlar atarak bu boşluğu daraltmaya çalışır ve iyi bir savunma duruşu sergiler.
Boşluk tamamen kapatıldığında, savunmacı kısa adımlar atarak hareket eder. Bu kısa adımlar, savunmacının rakip oyuncuya gereksiz temas yapmasını engeller, bu da faul ile sonuçlanabilir.
Engelleme Savunması:
Engelleme savunması, top taşıyan oyuncunun pasını engellemeyi veya topu reddetmeyi amaçlayan savunmadır. Bu strateji, top taşıyan oyuncunun diğer takım arkadaşına pas yapmasını engellemek için savunmacının kendini top taşıyan oyuncuya yakın tutmasını gerektirir. Engelleme savunmasının en büyük faydası, özellikle takımın yıldız oyuncusu engellendiğinde hücumun akışını kesmesidir.
Engelleme savunması yapmak için, savunmacının top taşıyan oyuncunun bacaklarının arasına bir ayağını koyması, diğer ayağını hafifçe yukarıda tutması, top taşıyan oyuncuya en yakın kolunu ve elini pas yolunda uzatarak avuç içini topa doğru çevirmesidir.
Çift Savunma:
Adından da anlaşılacağı gibi, çift savunma, top taşıyan oyuncuyu savunmak ve özellikle pota altı veya perimetre yakınlarında ona sayı yaptırmamak için iki oyuncunun bir araya gelmesiyle yapılır. Bu iki oyuncu, birincil ve ikincil savunmacı olarak görev alır. Ancak, ikincil savunmacının genellikle top taşıyan oyuncunun dribblingi başladıktan sonra ya da driblingi bitirdikten sonra devreye girmesi gerekir.
Çift savunma yapmak için her iki savunmacı, top taşıyan oyuncunun dribling alanını ve kaçış yolunu engellemek için yan yana gelir. Ayrıca, her iki savunmacı ellerini yukarıda tutarak pas seçeneklerini engellemeye çalışır. Bu tür savunmaların etkili olabilmesi için takım içi koordinasyon büyük önem taşır. Özellikle basketbol takımında kaç oyuncu var gibi temel bilgiler, bu tür stratejilerin uygulanabilirliğini doğrudan etkileyebilir.
Savunma, oyunun kontrolünü ele geçirmek için anahtardır. Güçlü savunma, şüphesiz potansiyel bir zafer getirir. Saha dışı hatlar ve sahadaki itiş noktaları, savunmanın üç katı savunma gücüne sahip olan inatçı ama fark edilmeyen savunuculardır. Tüm oyuncuların yapması gereken şey, bunları uygulamak ve kullanmak için doğru ve geçerli yaklaşımları öğrenmektir.
Dribbling penetrasyonunu engellemek ve tuzak teknikleri, oyuncuların rehberinde öğrenilmesi gereken en önemli noktalardır, çünkü bunlar, hücumun genel oyun yeteneği üzerinde büyük sınırlamalar getirir. Kuralların doğru bir şekilde uygulanması, kazanan bir oyunun anahtarını oluşturur.